​

De dokters dachten dat er niets meer aan te doen was.

Ze zeiden dat ik maar moest leren leven met de pijn, zegt Kristin Duun-Gavare (41).

Toen las ze over de onbekende diagnose.

Een nieuwe methode zou haar leven pijnvrij kunnen maken.

Kristin Duun-Gavare (41) kampt al jaren met chronische pijn.

Plots snijdt het als messen aan de rechterkant.

Tussen de aanvallen door is het ongemak er als een akelig geruis. Een waarschuwing voor wat komen gaat.

Meerdere keren heeft ze gedacht dat ze er niet meer tegen kon.

Bijna een derde van alle Noren zegt te kampen met chronische pijn. Aandoeningen aan het bewegingsapparaat zijn in ons land een van de grootste oorzaken van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid.

En hoe langer je doorgaat met de pijn, hoe groter het risico dat je nooit beter wordt.

Kristin woont met haar vrouw Laura (42) en hun twee kinderen in een huis net buiten Oslo.

Het dagelijks leven is druk met een fulltime baan als systeemingenieur bij de Noorse strijdkrachten, gezonde lunchpakketten, huiswerk lezen, karatetraining, zwemmen, voetbal, CrossFit en vriendengroepen. Rijden van en naar.

En daar ligt het geluk, denkt Kristin, in de dagelijkse routines.

Maar het kost.

Omdat Kristins pijn er bijna altijd is.

Het begint vaak in het bovenste deel van de buik als bliksem of sterke steken en straalt uit naar de rug, liezen en heupen. Gevolgd door een constante eentonige pijn die enkele uren of weken kan aanhouden.

Altijd aan de rechterkant van het lichaam, zegt ze.

De afgelopen vier jaar is de pijn dagelijks geweest. Ze komen en gaan de hele dag door en worden verergerd door bepaalde houdingen en bewegingen. De maag is constant van streek.

Ze heeft alles geprobeerd.

Fysiotherapie en harde crossfit training, rust en pijnstillers, tochten in ruw terrein, diëten en pijnbestrijding, zenuwblokkades en goede schoenen, speciale zolen en psycholoog.

Het hele lichaam wordt belicht en onderzocht. Met MRI, röntgenfoto, echografie, gastroscopie, colonoscopie...

De huisarts heeft haar hier en daar doorverwezen. Ze is onderzocht op fibromyalgie, kanker, endometriose, artritis, galstenen, nekverzakking, de ziekte van Crohn, het prikkelbare darm syndroom.

Zelfs de galblaas is geopereerd.

Maar zelfs toen ging de pijn niet weg.

Dit voorjaar werd ze doorverwezen naar de pijnkliniek in Ahus.

De dokters dachten dat er niets meer aan te doen was, zegt Kristin.

Het was de laatste halte.

Ze zeiden dat ik maar moest leren leven met de pijn.

Ze houdt het vol tot de avond. Als de kinderen in bed liggen, is de energie op.

Haar vrouw wordt het beu dat er altijd iets mis is met haar.

"Ga ik me nog 40 jaar zo voelen", denkt ze en neemt twee pijnstillers in een poging vannacht pijnvrij te slapen.

Soms wordt ze overmand door ontmoediging en een gebrek aan oplossingen.

Ik weet niet of ik het nog aankan, om zo te leven. Maar dan denk ik aan mijn kinderen, en dan moet ik het gewoon nog even volhouden.

Ze zat in de auto te scrollen op haar mobiel terwijl ze wachtte tot de kinderen klaar waren met trainen, toen ze de Facebook-post zag.

Hoewel ze een hekel had aan de forums voor pijnpatiënten, stopte ze bij één post:

Verschillende patiënten hebben hun leven teruggekregen.

Met een enkele operatie waren jaren van pijn verdwenen.

Ze hadden allemaal de onbekende diagnose gekregen; slippende rib syndroom.

Bij Apexklinikken in Helsfyr in Oslo onderzoekt fysiotherapeut Kjetil Nord-Varhaug een patiënt met dynamische echografie. Hij beweegt het apparaat terwijl hij draait en draait op de romp van de patiënt, drukt zijn hand onder de ribben terwijl hij filmt met het echoapparaat.

De ribben beschermen de longen en het hart als een soort rooster. Maar soms is een van de ribben losgeraakt van het kraakbeen en hangt los. Of verhuizen.

Hij legt uit en wijst.

Op de foto's zie je het duidelijk. Een rib buigt naar achteren.

Tussen elke rib bevinden zich bloedvaten en de intercostale zenuw. Wanneer de rib tegen de zenuw wrijft en duwt, kan dit intense pijn veroorzaken.

De pijn volgt de zenuwbanen verder het lichaam in en kan zo hevig worden dat in professionele kringen wordt gesproken van suïcide-inducerend.

- Sommigen voelen dat ze gek worden, dat ze nooit rust zullen vinden. Ze kunnen het niet verdragen om met de pijn te leven en zichzelf van het leven te beroven, zegt chirurg Henrik Aamodt in de Thoraxkliniek van het Ahus Universitair Ziekenhuis.

Ondanks de grote pijn die losse ribben kunnen veroorzaken, worden deze patiënten vaak niet geloofd.

Veel artsen weten niet eens dat er een diagnose is die het slippende ribsyndroom wordt genoemd, zegt Nord-Varhaug.

Het is vroeg in de ochtend en stil in de gangen van Ahus. Kristin zit op de rand van het bed met een handvol pijnstillers en ontstekingsremmers. Binnenkort wordt ze naar de operatiekamer gereden.

Als haar chiropractor niet per ongeluk had gehoord dat een kliniek in Oslo losse ribben had vastgesteld, zou ze hier nu niet zitten.

Ze kijkt nog een laatste keer naar de foto's op haar telefoon, van het Halloweenfeest met de kinderen de avond ervoor. Ze sliepen nog toen ze 's ochtends wegging.

Wat als dit weer een ontslag wordt? Er zijn zoveel doktersbezoeken geweest, zoveel pogingen om te begrijpen waarom ze zoveel pijn heeft.

Kan ze geloven dat er deze keer iets anders zal zijn?

Het is tien jaar geleden dat Nord-Varhaug en zijn collega's bij Apexklinikken meer patiënten begonnen op te nemen met onverklaarbare en niet-gediagnosticeerde pijn.

De patiënten waren wanhopig. Ze waren van specialist naar specialist gestuurd.

Een atleet moest zijn ski's op de plank zetten omdat hij niet meer kon skiën. Een moeder met jonge kinderen kon niet meer werken. Slechts twee keer had ze een pauze gehad van de intense pijn. Beide keren was ze zwanger.

Zou het hormonaal kunnen zijn? Of zat er iets in het skelet? vroeg het medische team zich af.

Met echografie, zenuwblokkades en anesthesie ontdekten ze dat het antwoord in de zenuwen tussen de ribben zou kunnen liggen. Internationaal waren artsen begonnen met het stellen van de diagnose.

In feite werd het slippende ribsyndroom (SRS), ook wel het Cyriax-syndroom genoemd, al in 1919 beschreven door orthopeed en psychotherapeut Edgar Ferdinand Cyriax, zegt Nord-Varhaug.

Maar jarenlang zijn de losse ribben ondergediagnosticeerd en over het hoofd gezien omdat de symptomen vaak worden verward met andere aandoeningen.

Hier thuis is slippende rib nog steeds mysterieus en onbekend, zegt Nord-Varhaug.

Terwijl hij op zoek was naar antwoorden voor zijn Noorse patiënten, was chirurg Adam J. Hansen in Bridgeport, West Virginia, geïnteresseerd geraakt in losse ribben.

De gebruikelijke procedure was om de rib geheel of gedeeltelijk te verwijderen als het een probleem was, maar was er misschien een zachtere methode?

Ja, dacht Hansen.

Door de losse rib aan de volgende te naaien, kreeg de zenuw meer ruimte waardoor beweegbare of losse ribben niet meer lagen en zenuwen en vaten geïrriteerd raakten. Een eenvoudige en snelle ingreep

30 minuten. Een beetje verdoving, 5-10 cm, een paar hechtingen, en voila, het is klaar.

Hij publiceerde in 2020 een peer-reviewed onderzoek en concludeerde met groot effect. 80 procent van de patiënten had zes maanden na de ingreep significant minder pijn.

De bal begon te rollen. De methode van Dr. Hansen verspreidde zich naar thoraxchirurgen in ziekenhuizen in Engeland en Duitsland.

Fysiotherapeut en ribliefhebber Nord-Varhaug was bij Apexklinikken in Oslo ook het professionele artikel tegengekomen en deelde enthousiast een YouTube-video van de methode op de website van de kliniek.

Een paar kilometer verderop, in het Ahus Universitair Ziekenhuis in Lørenskog, was thoraxchirurg Henrik Aamodt zijn lunchpakket aan het eten toen hij op de video klikte. Met groot enthousiasme keek hij toe terwijl Dr. Hansen de losse rib wegtilde van de intercostale zenuw en deze met naald en draad vastmaakte aan het volgende bot

Het was een game-wisselaar.

Aamodt was overtuigd.

Dit moeten wij ook proberen! zei hij tegen zijn collega's bij Ahus.

Het afgelopen jaar heeft hij met het driekoppige chirurgische team op de afdeling thorax 12 chronische pijnpatiënten geopereerd.

Voor ons is het een kleine en simpele ingreep, voor de patiënten kan het effect enorm zijn. Jaren van pijn zijn voorbij.

Kristin zit thuis in de fauteuil voor de tv. In een jurk.

Het is ochtend en ze is voor een keer op een doordeweekse dag thuis van haar werk.

"Ik hou niet van het concept van knusse broeken en pyjama's. Je wordt er moe van. De dag moet altijd beginnen met een douche en make-up. Pas geopereerd of niet."

Toen de chirurg de huid doorsneed en tussen ribben nummer negen en tien binnendrong, vond hij niet één losse rib, maar twee.

Ze weet niet wanneer ze loskwamen.

Misschien waren ze aangeboren los, zoals voor sommigen. Misschien gebeurde het toen ze begin jaren negentig dronken en vrolijk danste in een gemeenschapscentrum op Ytterøya in Trøndelag. Ze vierde haar 18e verjaardag en viel over de rand van een boombank.

Ik herinner me dat het ontzettend pijn deed, maar ik nam gewoon nog een slok en ging door met feesten.

Misschien gebeurde het toen ze acht jaar geleden zwanger werd van haar zoon. Ze herinnert zich het vreemde gevoel dat er iets van binnen klikte, iets "vastzat".

Sindsdien heeft ze ongesteld en de afgelopen vier jaar; dagelijks.

Het is moeilijk om problemen te hebben die niemand ziet, zegt Kristin.

"Ze ziet er gezond uit, zo lastig kan het niet zijn", voel ik dat mensen denken.

Het ergste is wanneer ik word geconfronteerd met "het is psychologisch".

Want wat betekent dat? Dat de pijn iets is dat ik me kan voorstellen. Dat ik hysterisch ben, of dat ik niet veel kan verdragen?

Kristin is rusteloos. Na de operatie kreeg ik te horen dat ik het rustig aan moest doen.

Het is niet makkelijk. Volgende week ga ik waarschijnlijk weer aan het werk.

Ze kan niet met haar handen in haar schoot zitten.

Deze jaren van pijn zouden niet veel moeilijker zijn geweest zonder de baan. Ik hou van mijn werk, mijn collega's. Daar heb ik de focus van mezelf weten te verleggen.

Als SAP-engineer in het leger bewaakt en coördineert ze het onderhoud van vliegtuigen.

Het werk vereist volledige concentratie. Het heeft me waarschijnlijk gered.

Drie weken zijn verstreken sinds de operatie. Kristin weet nog niet of de losse ribben de oorzaak zijn van al haar pijn.

Maar ze hoopt.

Ze is weer voor 50 procent aan het werk en ze heeft een goed gevoel. De pijn is al begonnen af te nemen.

Ik heb een beetje pijn bij het operatielitteken en mijn rug is een beetje moe.

Maar het is.

Ik durf het bijna niet te geloven.

WONDER: De rib die jarenlang over de zenuw wrijft, kan wonden en littekens veroorzaken die moeten genezen. Sommige mensen merken al dagen na de operatie verschil, bij anderen duurt het enkele weken tot maanden.

Bij velen verdwijnt de pijn volledig. Van de 12 patiënten is er maar één zonder resultaat teruggekeerd, zegt chirurg Henrik Aamodt van het Ahus Universitair Ziekenhuis in Lørenskog.

VOORUITGANG: Sommige mensen hebben alleen pijn bij het zitten, doordat de zenuw bekneld raakt. Voor anderen is de pijn constant, velen krijgen bijwerkingen elders in het lichaam omdat je het gebied van pijn verlicht. - Het kan zich nestelen in de schouders, nek en onder de voetzolen, zegt fysiotherapeut Kjetil Nord Varhaug in de Apex-kliniek in Oslo.

PIJN VEROORZAAKT PIJN: Veel patiënten met chronische pijn zijn overgevoelig omdat ze zo lang meer pijn hebben gehad, zegt thoraxchirurg Henrik Aamodt.

- Dan duurt het minder voordat het pijn doet. Alleen al het omdoen van de veiligheidsgordel in de auto of het dragen van een beha met bandjes kan intense pijn veroorzaken.

VERKEERDE DIAGNOSE: - Veel van deze patiënten worden doorverwezen naar gastro-intestinale specialisten, hun galblaas is verwijderd omdat de pijn voelt alsof het in de maagstreek zit, zegt fysiotherapeut Kjetil Nord Varhaug in de Apex-kliniek in Oslo.

GEEF OP: - De patiënten worden vaak gezien als chronisch en worden uiteindelijk doorverwezen naar pijnklinieken waar ze methoden moeten leren om met hun pijn om te gaan, zegt fysiotherapeut Kjetil Nord Varhaug in de Apex-kliniek in Oslo.